Rookbestrijding voor NIFV
Bij elke brand komt rook vrij. Het komt vaak voor dat de brandweer branden in grote gebouwen niet meer kan blussen. Zij beperkt zich dan tot het voorkomen van uitbreiding naar belendingen. Gevolg daarvan is dat er veelal een grote rookwolk ontstaat, die voor veel irritatie bij omwonenden zorgt. Het kan ook voorkomen dat de rookwolk het normale leven in het effectgebied onmogelijk maakt. In zo’n geval kunnen mensen dagenlang hun huizen niet in en kan het economisch leven stil komen te liggen. Er ontstaat dan grote emotionele en economische schade. Tot nog toe beschikte de brandweer niet over mogelijkheden en middelen om deze effectschade te beperken. Omdat de brandweer in de toekomst in toenemende mate zal gaan kiezen voor de buitenaanval kan dit probleem in de toekomst erger worden. Overigens treedt dit probleem ook op bij emissie van gevaarlijke gassen. Ook daarvoor zijn geen middelen/mogelijkheden voorhanden.
Wat was de vraag?
De brandweer wil in de toekomst kunnen beschikken over een mogelijkheden om de rookwolk afkomstig van een grote brand of een gaswolk te beperken: dit in tijdsduur en in omvang. Hiervoor zou een ’tool’ ontwikkeld moeten worden: een direct in de praktijk toepasbare techniek en/of methode. Het beoogde eindresultaat van het project is een conceptsysteem (mogelijk met prototype) waarmee de gevolgen van het vrijkomen van schadelijke rook, gassen en/of dampen kunnen worden voorkomen of beperkt. Neerslaan is één methode om een gas- of rookwolk te beperken, maar wellicht zijn er andere methoden en bijbehorende technieken denkbaar en uitvoerbaar (verspreiden, oplossen, inkapselen et cetera). Gevraagd is om hiertoe een brainstorm traject te organiseren met gebruikmaking van de TRIZ methode.
Wat hebben we gedaan?
Voor deze situatie hebben we een meerdaagse sessie georganiseerd rond de volgende vraagstelling: “Hoe kunnen we de rookwolk van een grote brand of een gaswolk beperken (in tijd, omvang, consequenties)?” Het traject omvat de volgende stappen:
- Explore: Probleemverkenning
- Ideate: Ideeëncreatie
- Build Solutions: Opstellen Oplossingsconcepten
- Validate: Valideren Oplossingen
- Take Action: Opstellen Roadmap
Tijdens deze brainstormsessie is, onder andere, gebruikgemaakt van TRIZ, een systematische methode voor het oplossen van problemen en het bedenken van nieuwe ideeën. TRIZ maakt gebruik van een enorme database met patenten, waaruit geput kan worden om oplossingen voor problemen uit het verleden te ‘vertalen’ naar oplossingen voor concrete problemen en uitdagingen van vandaag.
Wat was het resultaat?
De totale brainstormsessie heeft 110 ruwe ideeën opgeleverd, waarvan circa de helft via TRIZ tot stand is gekomen. Na selectie en uitwerking van de ideeen zijn een vijftal concrete oplossingsvoorstellen opgesteld, waaronder de ‘Rookcentrifuge’ de ‘Rookmagneet’ en het ‘Rookgordijn’. Naast deze inhoudelijke resultaten die in de paragrafen heeft het traject een voor de brandweer zeer wezenlijke ervaring met “out-of-the-box”-denken ofwel creatief, patroondoorbrekend denken gebracht. In deze brainstormsessie werkten deskundigen van de brandweer, inhoudelijk betrokken bij innovatietrajecten bij de brandweer, samen met experts uit zeer verschillende disciplines buiten de brandweer. Met deze groep is gebleken dat het zeer wel mogelijk is om bestaande aanpakken op een positieve manier ter discussie te stellen en met een brede, open blik naar schijnbaar onoplosbare problemen te kijken. De brainstormsessie en uitwerksessie vormen de eerste fase van het project „Onderzoek effectbestrijding brand (rookverspreiding)‟. Het resultaat van de sessies is de basis voor fase 2 van het project, waarin de verdere ontwikkeling van een methode, techniek of product centraal staat.
